Alles wat je moet weten over de afschaffing van de woonbonus

De nieuwe Vlaamse regering heeft op 1 januari 2020 de Vlaamse overheid over een afschaffing van de woonbonus beslist. Wat betekent dat voor wie een woning wil kopen? En welke impact heeft de afschaffing op bestaande hypothecaire leningen? Wij zetten de belangrijkste feiten op een rijtje.

De woonbonus is een fiscaal voordeel voor wie bij de aankoop van een woning een hypothecaire lening afsluit. Als eigenaars aan bepaalde voorwaarden voldoen – zoals in de woning wonen – kunnen ze dankzij de woonbonus hun intresten en kapitaalaflossingen fiscaal inbrengen. Dat belastingvoordeel geldt gedurende de volledige looptijd van de lening.

Het afschaffen van de woonbonus leidt nu tot heel wat ophef. Wat gebeurt er concreet in 2020? We geven antwoord op 6 veelgestelde vragen.

Wat heeft de nieuwe Vlaamse regering precies beslist over de afschaffing van de woonbonus?

Eind september 2019 heeft de nieuwe Vlaamse regering beslist om de woonbonus vanaf 2020 af te schaffen. Dit wil zeggen dat al wie na 1 januari 2020 een woning koopt, niet langer van die belastingvermindering kan genieten. Ter compensatie besliste de Vlaamse regering om de registratierechten voor gezinswoningen te verlagen. Registratierechten zijn belastingen die geïnd worden op de aankoop van vastgoed. Vanaf 2020 worden die belastingen herleid van 7% naar 6%, of zelfs naar 5% voor wie de woning energiezuinig verbouwt. Wie een bouwgrond of investeringspand koopt, kan niet van de lagere registratierechten genieten en blijft een belasting van 10% betalen.

Wat betekent de afschaffing van de woonbonus concreet voor mij?

Wat de afschaffing van de woonbonus voor jou betekent, is afhankelijk van wanneer je de notariële akte ondertekent.

• Je ondertekent de notariële akte vóór 1 januari 2020

Voor jou blijft de woonbonus ongewijzigd. Je blijft genieten van het belastingvoordeel zolang je hypothecaire lening loopt.

• Je ondertekent de notariële akte na 1 januari 2020

Je komt niet meer in aanmerking voor de woonbonus. Je geniet wel van de lagere registratierechten als je een woning koopt na 1 januari 2020.

Kan ik zowel naast de woonbonus als naast de lagere registratierechten grijpen?

Na de bekendmaking van de plannen van de Vlaamse regering, ontstond de vrees dat wie een woning koopt tussen september 2019 en januari 2020 zowel naast de woonbonus als naast de verlaagde registratierechten zal grijpen. De registratierechten worden namelijk bepaald in het compromis, terwijl de woonbonus vastgelegd wordt in de notariële akte. Die akte wordt standaard pas 2 à 3 maanden na het compromis getekend.

De Vlaamse regering heeft daar een oplossing voor uitgewerkt. Zowel voor de woonbonus als voor de registratierechten zal gekeken worden naar de datum waarop de notariële akte ondertekend wordt. Zo zal elke koper ofwel van de woonbonus, ofwel van verlaagde registratierechten kunnen genieten. Heb je net een woning gekocht of sta je op het punt om dat te doen? Vraag je je af welk systeem van toepassing zal zijn? Neem contact op met een notarisom je concrete situatie te bespreken.

Wat als ik mijn bestaande lening herfinancier?

Lage rentes zorgen voor heel wat herfinancieringen van hypothecaire leningen. Een herfinanciering wordt niet beschouwd als een nieuwe lening, maar als het verderzetten van een bestaande lening. Wie zijn lening herfinanciert, hoeft dus niet bang te zijn dat hij zijn woonbonus verliest – ook niet als hij van bank verandert.

Wat met Wallonië en Brussel?

In België zijn het de gewesten die verantwoordelijk zijn voor de fiscaliteit rond gezinswoningen. Elke regering heeft een eigen regeling uitgewerkt:

• In Brussel werd de woonbonus al in 2017 afgeschaft. Ter compensatie werd de gewestbelasting afgeschaft en kwam er een korting op de registratierechten.

• In Wallonië bestaat er wel nog een woonbonus, onder de naam ‘chèque habitat’. Sinds januari 2016 krijgen Waalse eigenaars een fiscaal voordeel op hun hypothecaire lening. Het grote verschil met de Vlaamse woonbonus is dat de belastingvermindering op basis van het inkomen berekend wordt en dat het voordeel na 20 jaar stopt.

Wat als je een tweede woning koopt?

Als je een lening afsluit voor de aankoop van een tweede woning, blijft het belastingvoordeel wél bestaan. Dat komt omdat de aankoop van een tweede woning onder de federale fiscaliteit valt. Zolang de federale overheid dat belastingvoordeel niet afschaft, kom je er dus voor in aanmerking.