Domotica voor nieuwbouw: stap per stap of all-in?

Energiebesparing: isolatie als basis, domotica als versneller

Begin jaren 2000 leek domotica nog vooral een hebbedingetje te zijn. Heel leuk dat je jouw poort, verlichting en zonwering via een centraal paneel in huis kon aansturen, maar vooral nice to have met het oog op een hoger wooncomfort.

Intussen is de wereld helemaal veranderd. Energiekosten nemen een steeds grotere hap uit het maandelijks woonbudget, van je televisie en (vaat)wasmachine tot je verwarmingsinstallatie en ventilatiesysteem. Energieverbruik speelt dus meer dan ooit een bepalende rol in het wonen van vandaag. Domotica kan een grote rol spelen in het verder inperken van het energieverbruik in je woning. Al blijft de absolute basis van een energiezuinige nieuwbouwwoning natuurlijk een zo goed mogelijk geïsoleerde bouwschil.

De voordelen van domotica vs. klassieke bekabeling

Waar domotica het grote verschil maakt? Bekijk een klassieke elektriciteitsinstallatie als een team van portiers op een evenement, waarvan ieder lid zijn eigen ruimte bewaakt. Maar dan zonder communicatiemiddel, waardoor ze niets onderling kunnen afstemmen met de rest van het team. Iedereen doet zijn eigen ding.

Vertaald naar de praktijk: druk je op een schakelaar, dan laat deze in een bepaalde ruimte stroom door, waardoor bijvoorbeeld je woonkamerverlichting aan springt. Idem voor een klassiek stopcontact: van zodra je jouw apparaat insteekt, krijgt het – al dan niet via een knopje of schakelaar – stroom binnen. Niets meer, niets minder.

Bij domotica staat jouw team van portiers voortdurend met elkaar in contact. Iedere slimme schakelaar of stopcontact in huis is via een netwerk met elkaar geconnecteerd, waardoor de verschillende apparaten in huis met elkaar kunnen communiceren en alles beter op elkaar kan worden afgestemd. Dat heeft een aantal onmiskenbare voordelen in de praktijk:

• Dezelfde schakelaar, andere functie: de schakelaar die je vandaag als lichtbediening gebruikt, kun je morgen in een wip inzetten als bediening van je gordijn, verwarming, sfeerhaard, noem maar op.

• Automatisering: je zonwering die automatisch naar beneden gaat van zodra de temperatuur in huis boven de 23°C oploopt, je verlichting die bij valavond vanzelf aanspringt en je rolluiken die tegelijkertijd naar beneden gaan… Er zijn tal van scenario’s mogelijk, die je bovendien zelf op maat kunt instellen. Je kunt zelfs meerdere geconnecteerde apparaten met elkaar laten samenwerken.

• Bouw je eigen smart home uit: nog een stapje verder dan pure domotica, is de smart home. Een woning die voortdurend verbonden is met het internet en daardoor jouw woningcomfort, energieverbruik en veiligheidsgevoel in huis nog beter kunnen optimaliseren. Zelfs wanneer je niet thuis bent. Denk aan je verwarmingssysteem dat zich automatisch aanpast aan de weersomstandigheden van de dag, aan slimme toestellen die pas opstarten wanneer de energieprijzen het laagst zijn, verlichting die je kan bedienen vanop afstand wanneer je bijvoorbeeld op reis bent…

Domotica voor je nieuwbouw: alles begint bij je ontwerp

Domotica voor je nieuwbouwwoning biedt dus tal van opties om je dagelijkse leven praktischer, aangenamer en goedkoper te maken. Daartegenover staat wel een hoger prijskaartje ten opzichte van de standaard elektriciteitsinstallatie.

Gelukkig bestaan er manieren om jouw nieuwbouwwoning domoticaproof te maken zonder dat je al meteen all the way hoeft te gaan. Veel hangt ook af van het feit of je met een bedraad of draadloos domoticasysteem wil werken.

Bedraad systeem

Een bedraad domoticasysteem is via bekabeling verbonden met je elektriciteitskast. Een dergelijk systeem betekent wel dat je jouw domoticahuiswerk al dient te maken voordat je jouw definitieve woningontwerp afklopt. Beslis daarom al voor jezelf welke domoticatoepassingen je straks al in je woning wenst te gebruiken en waar je nog enkele jaartjes mee kunt wachten. Zowel je architect als je toekomstige aannemers dienen namelijk perfect te weten waar zij rekening mee dienen te houden in hun werk.

Nog niet 100% zeker of je hier en daar wel domotica nodig hebt? Voorzie hoe dan ook voldoende stopcontacten en data-aansluitingen, en leg de nodige wachtbuizen voor voedingen en stuurkabels, zodat je later niet hoeft te breken als je je toch bedenkt.

Draadloos systeem

Draadloze domoticatoepassingen worden voornamelijk toegepast binnen bestaande gebouwen (of) wanneer uitbreken geen optie is. De communicatie gebeurt dan via draadloze signalen. De grote voordelen van dit systeem zijn dat je alleen maar een stopcontact nodig hebt én dat je niet alle knopen al van bij het ontwerp hoeft door te hakken en je jouw domoticanetwerk dus nadien met mondjesmaat kunt uitbreiden.

Neem je tijd om alle mogelijkheden te leren kennen

Het mag duidelijk zijn dat de wondere wereld van domotica en smart homes voortdurend evolueert via nieuwe technologieën, merken en producten.

Als toekomstige bouwer is het dus belangrijk om je uitgebreid te (laten) informeren over de verschillende mogelijkheden, zodat je al jouw opties tijdig en duidelijk in kaart brengt. Daarna is het aan je architect of aan de woningbouwfirma om er een zo accuraat mogelijk prijskaartje op te kleven.