Ereloon architect: wat kost een gerust gemoed tijdens het (ver)bouwen?

Ga je bouwen of doorgedreven renoveren, dan is het verplicht om met een architect samen te werken. Lang verhaal kort: iedere architect mag perfect aanrekenen wat hij of zij wil. Maar wat valt binnen de grenzen van het redelijke? En wat krijg je in ruil voor het betaalde ereloon aan je architect?

Het ereloonvoorstel van de architect

Beginnen doe je natuurlijk met een architect te kiezen. Beslis je na de eerste kennismaking(en) om met hem in zee te gaan, dan krijg je een ereloonvoorstel voorgeschoteld. Dat bestaat idealiter uit de volgende onderdelen:

• Het voorgestelde ereloon van de architect
• Een overzicht van de inbegrepen taken en verantwoordelijkheden
• Een gedetailleerde omschrijving van de belangrijkste taken: wat neemt de architect op zich tijdens de ontwerpfase, waaruit bestaat de controle op de werken precies…
• Eventuele vergoedingen voor afspraken rond bijkomende prestaties
• De verschillende betalingsmomenten van het ereloon

Hoe gedetailleerder de architect zijn voorgestelde ereloon onderbouwt, hoe meer houvast je als (ver)bouwer hebt eens de werken van start gaan. Door je handtekening onder dit document te zetten, ga je namelijk akkoord om te betalen voor zijn diensten volgens de voorwaarden die hij heeft gesteld. Een vaag omschreven ereloonvoorstel ondertekenen, is met andere woorden om problemen vragen.

Hoe gedetailleerder de architect zijn voorgestelde ereloon onderbouwt, hoe meer houvast je als (ver)bouwer hebt eens de werken van start gaan.

Hoe wordt het ereloon bepaald?

Een architect kan op verschillende manieren een kostprijs verbinden aan zijn diensten. Op basis van:

• Een percentage
• Een forfaitair bedrag
• Een prijs per uur
• Een prijs per vierkante meter
• Een combinatie van bovenstaande

Hoe de architect dit invult, mag hij vrij bepalen. Als je de offertes van verschillende architecten bestudeert, zul je merken dat iedereen zijn eigen aanpak hanteert. Die hangt af van een aantal factoren, zoals:

Nieuwbouw of renovatie?

Bij een grondige verbouwing moet het bestaande gebouw helemaal in kaart gebracht worden en is er meer kans op onverwachte obstakels of vertragingen in het bouwproces. Bijgevolg zal een architect in verhouding meer aanrekenen dan bij een nieuwbouwproject.

Werkt de architect met percentages om zijn ereloon te bepalen, dan vind je online doorgaans de volgende cijfers terug: 7 à 10% van de bouwkost voor nieuwbouw, 12 à 15% voor renovaties.

Naar welke bouwkosten kijkt de architect?

Niet iedere architect baseert zijn ereloonvoorstel op dezelfde kosten. Zo gaat de ene architect af op de geschatte kost van het totale bouwproject, daar waar zijn collega vertrekt vanuit de kostprijs van een wind- en waterdichte ruwbouw. Een enorm verschil. Zorg er dus zeker voor dat je weet waar je aan toe bent.

De complexiteit van het project

Hoe groter de uitdaging voor de architect, hoe meer werkuren hij logischerwijs zal moeten investeren in het project. Met het bijhorende prijskaartje van dien.

Het takenpakket

Binnen elk bouw- of verbouwproject is de architect minstens verantwoordelijk voor het ontwerp en de controle op de uitgevoerde werken tot en met de definitieve oplevering. Dit is het absolute minimum.

Maar los daarvan kan een architect meerdere taken op zich nemen. Hoe meer en hoe specifieker die taken, hoe hoger zijn ereloon zal oplopen. Een aantal voorbeelden van bijkomende verantwoordelijkheden zijn:

• Aannemers en andere bouwpartners (EPB-verslaggever, studiebureau…) zoeken en aanschrijven
• Offertes aanvragen en vergelijken
• Coördineren en opvolgen van de werken op de werf

Dubbelcheck ook altijd of andere kosten opgenomen zijn in het oorspronkelijke voorstel. Is de prijs inclusief verplaatsingskosten? Hoeveel aanpassingen aan het woningontwerp mogen gebeuren zonder extra kosten? Is er bijstand voorzien tijdens de voorlopige overlevering?

De btw

Opgelet: de btw die je op de diensten van je architect betaalt, bedraagt 21%, ook bij verbouwingswerken. Rekent hij een forfaitaire kost van 7.500 euro aan, dan betaal je dus in totaal iets meer dan 9.000 euro aan ereloon.

Stel de nodige vragen en laat alles zwart op wit zetten, zodat je als (ver)bouwer met een gerust hart van start kunt gaan met jouw bouwdroom.

Wanneer (niet) betalen?

Net zoals bij een aannemer het geval is, betaal je nooit ineens het volledige verschuldigde bedrag. Een correcte architect zal daarom altijd een betaling in verschillende stappen voorstellen. Een voorbeeld:

• 20% na het bespreken van het eerste voorontwerp
• 30% bij het indienen van de bouwaanvraag
• 20% bij de opstart van de effectieve werken
• 20% gespreid over de vooruitgang van de werken (ruwbouw, technieken, afwerking)
• 10% bij de definitieve oplevering

Als (ver)bouwer is het altijd verstandig om een sleutel achter de deur te hebben, bijvoorbeeld wanneer er onenigheid is over bepaalde genomen afspraken. Geraken jullie het toch niet eens, bezorg jouw klacht dan via aangetekende brief, zodat je jouw bedenkingen achteraf hard kunt maken.

Tip: blijf kritisch

Een goede architect communiceert, informeert en controleert met oog voor detail. Hij is er voor je gedurende jouw (ver)bouwtraject. Toch is het altijd verstandig om als (ver)bouwer kritisch te blijven.

Stelt je architect bijvoorbeeld zelf een aantal aannemers voor? Prima, maar durf zeker de nodige referenties op te vragen bij de aannemer(s) in kwestie en vraag ook zeker zelf een aantal offertes op basis van aanbevelingen van vrienden of kennissen op.

Conclusie: laat niets aan het toeval over

Net zoals het ereloon van een architect niet terug te brengen valt tot een standaardtarief, is een (ver)bouwtraject nu eenmaal geen voorspelbaar gegeven. Hoe meer grijze zones je op voorhand met jouw architect kunt inkleuren, hoe minder kans op onaangename verrassingen achteraf.

Stel dus de nodige vragen en laat alles zwart op wit zetten, zodat je als (ver)bouwer met een gerust hart van start kunt gaan met jouw bouwdroom. Besparen op half werk is nooit een goed idee.