Voorschot aannemer: moet je zomaar volgen?

Bouwen kost geld. Geld dat je meestal niet in overvloed hebt en dus met het vergrootglas bewaakt. Het is dan wellicht ook even schrikken wanneer een aannemer je vraagt om 50% van het verschuldigde eindbedrag als voorschot te betalen. Maar ben je hiertoe verplicht? En hoeveel voorschot kan je aan je aannemer betalen zonder dat je een te hoog financieel risico neemt?

Als het niet goed voelt…

… doe het dan niet. Een aannemer die voorschotten vraagt, is allesbehalve uitzonderlijk. Logisch ook, zij moeten namelijk zelf grote kosten voorschieten, zoals de materiaalkosten, grondstofkosten en de lonen van hun werknemers.

Toch hoef je niet zomaar mee te gaan in het voorschotbedrag dat je aannemer voorstelt. Een voorschot is en blijft geld dat je in principe niet meer terugziet, ook al voert de aannemer de werken niet uit zoals je verwacht had. Of in het ergste geval: bij een faillissement.

Oppassen dus. Een voorschot van 2.000 euro op 10.000 euro is nog perfect te verdedigen. Een voorschot van 6.000 euro op hetzelfde totaalbedrag, zonder dat er al iets gebeurd is, is dan weer niet aan te raden.

Regel nummer 1 is dan ook: wanneer je voelt dat je grote risico’s neemt, probeer dan om een alternatieve voorschotregeling met je aannemer overeen te komen. Weigert hij – en je bent niet schriftelijk akkoord gegaan met een eerdere voorgestelde voorschotregeling – dan kan je er alsnog voor kiezen om de samenwerking stop te zetten.

Lees je offerte altijd goed na

De meeste aannemers maken al in hun offerte duidelijk hoeveel voorschot ze zullen vragen en wanneer ze dat precies zullen doen. Hoe preciezer deze afspraken omschreven zijn, hoe minder discussie dit kan opleveren achteraf.

Dat is zeker zo binnen grote bouwprojecten, waar meer werk en dus ook grotere bedragen mee gemoeid zijn. Bij zulke grotere projecten is het trouwens mogelijk dat je aannemer op verschillende momenten in het bouwtraject om een voorschot vraagt.

Voor een ruwbouwaannemer kan dat bijvoorbeeld het geval zijn wanneer de graafwerken en funderingswerken van start gaan, wanneer de metselwerken beginnen, wanneer ze met de verdieping of met de gevelafwerking aan de slag gaan…

Langs de andere kant is het best mogelijk dat sommige aannemers akkoord gaan om helemaal zonder voorschotten te werken. Dat houdt minder risico’s in voor jou als bouwheer.

Lees ook: Een betaalbare ruwbouw dankzij een sterke voorbereiding: 8 tips

Zorg altijd voor een betalingsbewijs, ook bij cash betalingen.

Cash voorschotten aan je aannemer? Geen goed idee

Het andere uiterste is een aannemer die vraagt om je voorschot(ten) cash, in het handje te betalen. Liefst zonder bewijs van betaling. Dat is niet alleen strafbaar, maar ook heel risicovol voor jou als bouwheer. Want hoe ga je bij een discussie of een eventueel faillissement aan een derde partij bewijzen dat je het voorschot daadwerkelijk betaald hebt? Zorg dus altijd voor een betalingsbewijs, ook bij cash betalingen.

Voor welk scenario jouw aannemer ook kiest: de enige voorschotvoorwaarden die gelden, moeten in het oorspronkelijke contract staan. Met een aangepast voorstel verderop in de samenwerking hoef je dus niet akkoord te gaan.

En de rest van je factuur?

De voorschotten zijn natuurlijk maar een deel van je uiteindelijke factuur. Wanneer je de rest van het openstaande bedrag betaalt, hangt af van wat er zwart of wit in je contract met je aannemer is opgenomen.

Bij grotere bouwprojecten zal je aannemer verschillende facturen voorleggen naargelang de werken vorderen. Dit zijn de zogenaamde vorderingsstaten. Als bouwheer dien je er zelf op toe te zien dat de factuurkosten telkens in lijn liggen met de uitgevoerde werken. Je aannemer dient je hier ook altijd de nodige informatie rond te verschaffen. Bij twijfel of onregelmatigheden ben je in je recht om de betaling voorlopig in te houden.

Als er helemaal niets over tussentijdse betalingen in je contract vermeld staat, ben je als bouwheer niet verplicht om hieraan tegemoet te komen. Je zou er dus voor kunnen kiezen om je totale factuur pas te betalen aan het eind van de werken, zonder voorschotten tussendoor. 

Lees ook: Een huis bouwen: 5 tips om je budget onder controle te houden

Bouw je met een algemeen aannemer die alle werken coördineert of met een zogenaamde sleutel-op-de-deurbedrijf, dan geniet je automatisch een aantal financiële garanties.

Hou altijd een beetje geld achter

Voorziet je aannemer in zijn contract dat je het volledige verschuldigde bedrag nog voor het einde van de werken afrekent? Een dergelijk voorstel onderteken je best niet. Want er kan altijd iets mislopen tijdens een bouwopdracht, zeker tijdens een langer bouwproject.

Door af te spreken om een bepaald percentage van de offerteprijs pas bij definitieve goedkeuring van de werken te betalen, maan je de aannemer aan om eventuele gebrek zo snel mogelijk in orde te brengen.

Altijd beschermd met de wet-Breyne

Bouw je met een algemeen aannemer die alle werken coördineert of met een zogenaamde sleutel-op-de-deurbedrijf, dan val je automatisch onder de wet-Breyne. Idem wanneer je een woning op plan koopt via een bouwpromotor.

Deze wet stelt dat een aannemer of woningbouwer zich aan een aantal strike voorwaarden moet houden, zoals:

• Een maximaal voorschot van 5%
• Betalingen in vooraf vastgelegde schijven
• Een verplichte voorlopige en definitieve oplevering
• De betaling mag de prijs van de uitgevoerde werken niet overschrijden
• Vergoedingen in geval van vertraging
• Financiële garanties bij faillissement van de bouwende partij

Deze garanties gelden helaas niet wanneer je verschillende aannemers aanstelt voor je bouwproject, zoals een ruwbouwaannemer, dakwerker, ramen- en deurenleverancier, vloerders, enzovoort. Of wanneer je een gespecialiseerde aannemer aanstelt voor een kleiner werk, zoals het plaatsen van nieuwe ramen of een nieuw dak.

Conclusie: tussentijdse facturen > voorschotten

Mag je aannemer voorschotten vragen? Zeker en vast. Ben je verplicht om hierin mee te gaan? Absoluut niet. Meer zelfs: een aannemer die niet om voorschotten vraagt, zit financieel wellicht in sterke papieren en maakt daardoor meer kans om een betrouwbare en succesvolle bouwpartner te worden. Bij een aannemer die hoge en regelmatige voorschotten vraagt, mag al snel een belletje gaan rinkelen.

Speel dus op zeker en kies voor een aannemer die werkt met minimale voorschotten en met tussentijdse facturen op basis van de uitgevoerde werken. Door voldoende aannemers te vergelijken en referenties op te vragen, krijg je alvast een duidelijker beeld van de persoon met wie je straks misschien in zee gaat.