Huis vs. overstroming: bescherm je thuis in 5 stappen

Je (toekomstige) woning hoeft niet per se in overstromingsgevoelig gebied te liggen om op een onfortuinlijke dag onder water komen te staan. Wij geven je enkele concrete tips mee die je huis wapenen tegen opkomend water bij een overstroming én tegen de kostelijke poets- en herstelwerken achteraf.

Waarom jouw huis misschien geen uitzondering is

Een stevige overstroming hoeft maar één keer in je leven je huis te bereiken om voor aanzienlijke schade en (financiële) kopzorgen te zorgen.

Of je woning nu in overstromings(gevoelig) gebied ligt of helemaal beneden in een hellende straat die amper te maken krijgt met wateroverlast: een gewaarschuwd persoon, daar gaan we voor in deze blog. En dan hebben we het nog niet gehad over de effecten van de klimaatopwarming. Wat kan je doen om jouw toekomstige of bestaande woning maximaal overstromingsproof te maken?

1. Vooraf: laat niets aan het toeval over

Een huis kopen in overstromings(gevoelig) gebied wordt publiekelijk afgeraden. Toch wagen heel wat mensen zich aan de gok, omdat het in de praktijk nog steeds toegelaten wordt.

Afhankelijk van het gewest waar je je wilt vestigen, kan de verkoper van een woning wél verplicht zijn om bekend te maken dat het gebouw zich in potentieel gevaarlijk gebied ligt. In Vlaanderen is dat bijvoorbeeld zo. Daar moet een verkoper verplicht vermelden dat zijn woning zich in overstromingsgevoelig gebied bevindt. In Wallonië en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is de verkoper enkel verplicht om de koper te informeren als de woning effectief in risicovol overstromingsgebied ligt.

Of je nu een toekomstige woning in het vizier hebt of wilt nagaan of je iets over het hoofd hebt gezien bij de aanoop van je huidige woonst: bekijk de kaarten van de overstromings(gevoelige) gebieden in jouw regio. En schat daarop voor jezelf in of het tijd is om concrete maatregelen te nemen:

• Vlaanderen
• Wallonië
• Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Bijkomende tips? Ga zeker ook eens bij je (toekomstige) buren horen of zij in het verleden regelmatig te maken hebben gekregen met wateroverlast. Voel je de nattigheid al? Stel voor jezelf een plan van aanpak op. Wat doe je als situatie A of B zich voordoet? En welke spullen heb je nodig om snel in te grijpen, zoals een voldoende sterke pomp, zandzakjes en zelfs een noodkit?

2. Structurele oplossingen langs buiten

Informeren: check. De volgende stap is je huis langs de buitenzijde wapenen. Vergelijk het met een waterdichte jas die alles aan de binnenkant zo goed mogelijk probeert te beschermen. Dit kan op verschillende manieren:

• Maak je dakgoten en regenpijpen regelmatig schoon om verstoppingen te voorkomen
• Overweeg bijkomende opslag voor overtollig regenwater
• Check de afwatering rondom je woning. Indien het water onvoldoende weg kan vloeien, is een drainagesysteem een optie om zoveel mogelijk weg te leiden van je woningen en zijn funderingen
• Installeer waterdichte deuren en ramen, zeker in de lager gelegen delen van je huis
• Pas afdichtingsmiddelen toe rondom je deuren en ramen om te voorkomen dat water binnensijpelt
• Maak je gevel zo waterdicht mogelijk, bijvoorbeeld met behulp van een coating of cementering[GK1] 
• Verhoog te lage verluchtingsopeningen
• Breng een aarden of betonnen waterkering aan rondom je woning. Hier heb je mogelijk een stedenbouwkundige vergunning voor nodig.

3. Hou je interieur en inboedel droog

Bij hevige regenval of noodweer kan het gevaar letterlijk langs alle kanten komen. Niet alleen het water dat langs buiten naar binnen stroomt, vormt namelijk een gevaar. Ook opkomend water uit de riolering kan voor heel wat waterschade zorgen binnen de vier muren. Hier kan je jouw toevlucht nemen tot verschillende verstandige voorzorgsmaatregelen:

• Installeer terugslagkleppen op alle afvoeren, toiletten en wastafels om te voorkomen dat rioolwater je huis binnendringt tijdens hevige regenval.

• Overweeg om een dompelpomp in de kelder of kruipruimte te installeren. Deze pompen schakelen automatisch in wanneer ze water detecteren en pompen het naar buiten. Dit kan helpen om overstromingen in de laagste delen van je huis te voorkomen.

• Bij terugkerende wateroverlast, kan je overwegen om je stopcontacten en elektrische apparatuur (bv. boiler) te verhogen. Idem voor je huishoudelijke toestellen (bv. wasmachine, droogkast,…) Zo voorkom je potentiële kortsluitingen, ernstige schade en brandgevaar.

• Tijdens een overstroming komen je vloeren, meubels en muren massaal in aanraking met het water. Als deze uit waterbestendige of waterwerende materialen bestaan, voorkom je meteen heel wat zorgen achteraf. Hout is logischerwijs heel gevoelig voor waterschade in tegenstelling tot keramische tegels.

4. En als het noodlot toch toeslaat?

Je hebt je voorbereidend werk tot in de puntjes uitgevoerd, maar op een dag is het helaas zover. Wat kan op het moment van nakende wateroverlast nog voor de nodige soelaas en bescherming zorgen naast je structurele ingrepen vooraf? Ervan uitgaande dat je voldoende tijd hebt om het nodige te doen, uiteraard.

• Plaats zandzakjes en voorzie eventueel waterschotten als extra buffer voor je ramen en deuren
• Maak rioolputjes en keldergaten tijdelijk dicht
• Breng waardevolle spullen naar een hoger punt en zet ook je meubels zo hoog mogelijk
• Sluit de hoofdkranen van je elektriciteit, gas en water af
• Parkeer je wagen op een veilige plaats
• Hou water, voedsel en noodverlichting dichtbij voor in een worst case scenario.

5. Documenteer achteraf alle schade

Hoezeer je ook je best hebt gedaan om de schade te beperken, soms neemt de natuur de overhand. In dat geval komt het eropaan om de schade zo uitgebreid mogelijk te documenteren, zodat je voldoende bewijzen aan je verzekering kunt voorleggen.  

Neem foto’s van de schade achteraf, noteer welke installaties en bezittingen niet heelhuids door de overstroming zijn geraakt. Hoe meer info je verzamelt, hoe beter.