Kleiner wonen: noodzaak of trend?

Je kan er niet naast kijken: de gemiddelde bewoonbare oppervlakte in ons land is al jaren in dalende lijn. In 1990 bouwden we nog appartementen van 123 m². Vandaag is het gemiddelde nieuwbouwappartement zo’n 65 vierkante meter groot. De helft, dus.

“Hoe je ’t ook draait of keert, kleiner wonen betekent tijd en geld besparen.”

De redenen daarvoor moeten we niet al te ver zoeken. Tijdens zijn periode als Vlaams bouwmeester riep Leo Van Broeck vaak op om kleiner en compacter te wonen, omdat het bij onze zeitgeist hoort, maar wonen wordt nu eenmaal ook duurder.

Meer mensen, strengere normen

In de eerste plaats omdat we met steeds meer zijn. Op dit moment telt Vlaanderen zo’n 6,6 miljoen inwoners, een stijging van 12% ten opzichte van 20 jaar geleden. Trekt die bevolkingstoename zich door, dan betekent dat dat er tegen 2040 zo’n 792.000 mensen bijkomen. Mensen die ook allemaal een plek nodig hebben om te wonen, terwijl het aanbod nu al vrij krap is.

Tegelijkertijd worden onze energienormen strenger, wat meer bouwkosten met zich meebrengt. De economische realiteit is ook zo dat het leven in Vlaanderen simpelweg duurder wordt. Zo’n 10% zelfs, sinds 2013. Niet verwonderlijk dus, dat we met zijn allen op zoek gaan naar manieren om alles betaalbaar te houden.

Kleiner wonen als bewuste keuze

Toch is er meer aan de hand, want kleiner wonen blijkt voor veel mensen ook een bewuste keuze. Zoals voor Marijke en haar man: “Een kleine woning roept bij mij een gevoel op van geborgenheid en vrijheid. Toch is steeds iets groter gaan wonen voor veel mensen de logische evolutie. Ook voor ons: na het eerste appartementje midden in de stad, kwamen er bij elke verhuizing meer vierkante meters bij. Vaak onbewust. Aan het eind van de rit blijkt dat je met z’n tweeën kan verdrinken in zo’n grote woning.” Door kleiner te gaan wonen en heel wat materiële spullen weg te doen, hebben ze meer tijd en geld voor dingen die ze echt belangrijk vinden.

Lagere maandlasten, meer comfort

Hoe je ’t ook draait of keert, kleiner wonen betekent tijd en geld besparen. Tijd, omdat een kleinere woning nu eenmaal minder onderhoud vraagt. De tijd die je minder spendeert aan opruimen, poetsen of klusjes, kan je steken in wat je echt belangrijk vindt. Vrienden en familie, bijvoorbeeld. Of die verre reis waar je al lang van droomt.

Door kleiner te gaan wonen, bespaar je ook op je maandlasten. Een nieuwbouwappartement van 70 vierkante meter verwarmen kost je een pak minder dan een vrijstaand huis van 250 m² warm houden. Doordat de energienormen steeds strenger worden, wordt er bovendien alsmaar duurzamer gebouwd. Ook dat zorgt er op termijn voor dat je maandelijkse kosten lager liggen. Terwijl je comfort er alleen op vooruit gaat.

Ook Annelies en haar man Paul kozen er bewust voor om kleiner te gaan wonen. In april 2019 ruilden ze hun huis in de groene rand rond Antwerpen voor een appartement op Nieuw Zuid. ”Na het uitvliegen van de kinderen was ons huis veel te groot geworden en zochten we een appartement in de stad. We kwamen al snel bij Nieuw Zuid uit. Een duurzame, groene buurt. Pal in de stad en overal dichtbij. Met de fiets of te voet zijn we meteen waar we willen zijn. Ons appartement is klein in vergelijking met het vroegere huis, maar elke vierkante meter wordt nuttig gebruikt. De verhuis was een goede oefening in ontspullen. Ik kan het iedereen aanraden.”

“Minder oppervlakte, dubbel zo veel ruimte.”

Wesley Kryn, vastgoedexpert bij Triple Living op Nieuw Zuid, ontvangt steeds vaker koppels zoals Annelies en Paul, die kleiner willen wonen. “Minder oppervlakte, dubbel zo veel ruimte”, zo verklaart hij de toename met een filosofische kwinkslag. “Door kleiner te gaan wonen en heel wat onnodige zaken uit je leven te bannen, heb je minder aan je hoofd. Je creëert rust en ruimte in je hoofd. Steeds meer mensen hebben daar, vooral in onzekere tijden als deze, nood aan.”

Ervaringen boven materiële zaken

Zonder al te zweverig te worden: kleiner wonen kan inderdaad een ingrijpende verandering betekenen. Hoe groter je huis, hoe meer spullen je hebt die je eigenlijk niet nodig hebt. Kleiner wonen dwingt je om over heel wat zaken na te denken en het helpt je om knopen door te hakken. Wat heb je écht nodig in je leven? “Het is een merkwaardig fenomeen”, zegt opruimgoeroe Marie Kondo. “Als we de dingen die we niet nodig hebben, uit ons leven bannen en ons huis als het ware ‘detoxen’, dan geven we ook ons lichaam een reboot. Door je manier van wonen drastisch om te gooien, geef je eigenlijk je hele leven een nieuw elan.”

Een manier van denken die anno 2021 steeds meer weerslag vindt. Niet alleen bij oudere koppels, die hun kinderen het ouderlijk huis zien verlaten, maar ook bij jonge koppels. De kinderen van de digitale tijd, voor wie de deeleconomie de norm is, hebben geen stapels boeken, dvd’s of cd’s meer in huis en ze bewaren al hun herinneringen in de cloud. Zij hebben steeds minder plaats nodig en kiezen experiences boven things, ervaringen boven materiële zaken.

Een sign of the times? Misschien wel, maar de onderliggende gedachte is niet nieuw. In de 19^de eeuw schreef de Amerikaanse essayist Henri David Thoreau namelijk al het volgende: “as you simplify your life, the laws of the universe will be simpler”. Verhuizen naar een kleinere woning is dé manier om eindelijk eens orde op zaken te stellen in je leven en resoluut te kiezen voor een eenvoudiger, maar rijker en comfortabeler leven.