Woning kopen: welke financiële duwtjes in de rug zijn er?

Een woning kopen, is wellicht een van de grootste financiële uitdagingen in een gemiddeld mensenleven. Gelukkig bestaan er nog steeds premies en steunmaatregelen die de eindafrekening toch wat draaglijker maken. We nemen je mee door de opties.

Maar eerst: hoeveel budget heb je op lange termijn nodig?

Financiële hulp zoals een extra premie bij het kopen van een woning komt altijd van pas. Maar het is wel heel belangrijk om te weten wat jouw potentiële toekomstige woning je zowel op korte als op lange termijn kan kosten. Focus daarom altijd eerst op:

• De prijs van de woning: ben je een goed onderhandelaar of is de verkoper gehaast om de woning te verkopen? Misschien valt er wel een heel mooie zaak te doen.

• De rentevoeten op hypothecaire leningen: zit er een daling aan te komen en loont het misschien om nog een jaartje te wachten?

• De renovatienood: hoe zit het met de renovatie-eisen voor de woning die je op het oog hebt? Kan je nog een paar jaartjes voort zonder al te grote kosten?

Door je op voorhand uitgebreid te informeren over bovenstaande zaken, kan je al een enorme financiële slag in jouw voordeel slaan. Neem dus de tijd om hier de juiste knopen door te hakken.

Financiële hulp: van belastingvoordelen tot premies

Is deel 1 van je voorbereidend werk achter de rug? Mogelijk zitten straks nog steeds niet alle financiële factoren 100% mee om een bod uit te brengen of om de zoektocht naar jouw ideale woning op te starten.

In dat geval kan je mogelijk beroep doen op een of meerdere financiële steunmaatregelen vanuit je lokale, regionale of vanuit de federale overheid. Over het algemeen bestaan er vijf types van financiële steun bij het kopen van een woning:

• Jaarlijks belastingvoordeel
• Verlaging van de registratierechten
• Verlaagde btw bij verbouwingswerken
• Premies
• Gunstigere leningen

1.    Jaarlijks belastingvoordeel

De bekendste vorm van fiscale ondersteuning voor woningkopers bestaat helaas niet langer in Vlaanderen en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Tenminste, als je vandaag nog een hypothecaire lening aangaat. We hebben het over de woonbonus, een jaarlijks belastingvoordeel die per belastingplichtige gold.

In het Waals gewest bestaat dit systeem anno 2024 wel nog, zij het in de vorm van een krediet. Via de Chèque Habitat is het mogelijk om jaarlijks tot 1.520 euro terug te verdienen uit je hypothecaire lening. Dit bedrag wordt onder meer berekend op basis van je netto belastbaar inkomen en het aantal kinderen ten laste. Al zou dat vanaf 2025 wel eens kunnen veranderen (zie verder).

2.    Verlaging van de registratierechten

Vlaanderen en Brussel kozen na het afschaffen van de woonbonus voor een ander fiscaal voordeel voor kopers. Zij richtten zich op de registratierechten.

Vlaanderen koos voor een stelselmatige verlaging van de registratierechten. In 2020 bedroeg die 6%, in 2022 nog 3% en vanaf 2025 zou deze zelfs richting 2% gaan voor een eigen en enige woning.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest liet de registratierechten staan op 12,5%, maar daar is het wel mogelijk om een korting tot 25.000 euro – het zogenaamde abattement – te verwerven.

Wallonië lijkt straks dezelfde weg als hun buren in te slaan. Ook zij kijken naar een verlaging van de registratierechten naar 3%. Ter compensatie zouden een aantal andere steunmaatregelen verdwijnen, zoals de Chèque Habitat, een verlaging van de registratierechten voor woningen met een bescheiden kadastraal inkomen en een abattement van maximum 40.000 euro.

3.    Verlaagde btw bij verbouwingswerken

Een derde belastinggerelateerd voordeel is de verlaging van de btw bij bepaalde renovatiewerken in en rondom de woning. In plaats van 21% betaal je nog 6% btw op deze werken. Dit geldt voor iedere te renoveren woning in heel België, tenminste als die ouder is dan tien jaar. Zeker interessant voor kopers van iets oudere woningen waar toch nog wat werk aan is.

4.    Premies

Premies zijn eenmalige toekenningen die niets met het fiscale te maken hebben. Vaak gaat het om bedragen om mensen te belonen voor bepaalde inspanningen.

De bekendste premies zijn misschien wel de renovatiepremies, om mensen aan te zetten om hun woning energiezuiniger te maken na aankoop. Maar in Brussel is er bijvoorbeeld ook de BE HOME-premie om bewoners tegemoet te komen na de verhoogde onroerende voorheffing in het gewest.

Naast de federale en gewestelijke overheden, kunnen ook steden en gemeenten bijkomende premies toekennen. Zoek hieronder naar de huidige premies en andere steunmaatregelen in jouw gemeente, regio of gewest voor een volledig overzicht:

• Vlaanderen
• Brussels Hoofdstedelijk Gewest
• Wallonië

5.    Gunstigere leningen

Tot slot bestaan er nog leningen die het na de aankoop van een woning eenvoudiger moeten maken om de woning energiezuiniger en dus ook comfortabeler en leefbaarder te maken. Een extra financieel steuntje om jouw nieuwe woning ook op lange termijn zo betaalbaar mogelijk te houden. Ieder gewest geeft hier zijn eigen invulling aan. Zo hanteert de Vlaamse regering Mijn VerbouwLening. In Brussel is dat het ECORENO-krediet (de vroegere Brusselse groene lening) en in Wallonië heb je leninginitiatieven zoals Rénopack of Rénoprêt.