Levenslang wonen voor alle leeftijden: 5 tips voor toekomstige bouwers

Levenslang wonen in alle comfort in je eigen woning? Da’s perfect mogelijk, zolang je maar op voorhand goed nadenkt over de details. Met de volgende tips loopt iedereen in huis straks met een big smile rond, van 7 tot 77 jaar (en ver daar voorbij).

Verzoen energiezuinig wonen met praktisch comfort

De focus bij nieuwbouwers ligt vandaag heel sterk op energiezuinig en duurzaam bouwen, met de nadruk op hernieuwbare energie. Belangrijk hierbij is om je dagelijks comfort en praktisch gemak niet uit het oog te verliezen. Ook als je leven van de ene dag op de andere plots drastisch verandert. Denk aan kinderen in huis, een gebeurtenis waardoor je plots minder mobiel bent. Of misschien is het gewoon jouw vurige wens om oud te worden in je eigen woning.

Het grote voordeel aan een nieuwe woning bouwen, is natuurlijk dat je jouw ontwerp volledig vanaf nul kunt laten uittekenen. Hoeveel vinkjes je op jouw checklist ‘Levenslang Wonen’ kunt afvinken, zal afhangen van twee zaken. Enerzijds van je budget, want je dient sowieso een aantal zaken te voorzien die je niet meteen zal gebruiken (zie verder). En anderzijds het voorbereidende werk: win zoveel mogelijk advies in van lotgenoten én experten, zoals een architect.

Levenslang wonen begint met de ideale locatie

Nog voordat je een woning gaat bouwen of op zoek gaat naar een geschikte nieuwbouwwoning, dien je de ideale bouwgrond te vinden. Afgelegen in het groen wonen, heeft bijvoorbeeld zeker zijn charmes, maar hoe ver ligt de dichtstbijzijnde school, bakker, supermarkt, sportclub, ziekenhuis, noem maar op? En heb je gemakkelijk toegang tot het openbaar vervoer? Allemaal dingen om heel goed over na te denken.

1. Bedenk een alternatieve invulling voor je ruimtes

Over naar je effectieve bouwplannen. Je bouwt als jong koppel, maar hebt plannen om samen voor drie kinderen te gaan. Of je bouwt pas op je 55e, maar je wilt jouw woning helemaal voorzien op je oude dag en mogelijk op een familielid die later mee komt inwonen ter ondersteuning. En zo zijn er nog tal van mogelijke scenario’s.

Als je zoveel mogelijk flexibiliteit wenst met het oog op de toekomst, is het belangrijk om na te denken over een bredere invulling van je ruimtes:

• Een kelder of zolder kan de eerste jaren als extra bergruimte dienen, maar later mogelijk als bijkomende slaapkamer of hobbyruimte
• Een benedenberging of bureauruimte kun je relatief gemakkelijk ombouwen tot een slaapkamer of badkamer, mits de nodige voorzieningen tijdens het bouwen
• Vuile hobby’s? Dan is een kleine doucheruimte beneden zeker het overwegen waard Later kan je deze ruimte eventueel ombouwen tot een volwaardige badkamer op het gelijksvloer
• De nachthal lijkt voor velen verloren ruimte, maar ook hier kan je een gezellige speel- of relaxhoekje van maken als je er iets meer ruimte voor uittrekt

Valse wanden in gipskarton zijn trouwens een prima optie als je later nog alle vrijheid wenst te behouden om je woning herin te delen.

Om ook effectief in alle gemak te kunnen genieten van deze “nieuwe” ruimtes, is het belangrijk om rekening te houden met onder meer (extra) isolatie, lichtinval, voorzieningen voor elektriciteit, (vloer)verwarming, koeling en (warm) water.

Tot slot voorzie je in je ontwerp best overal doorgangen van minstens 90 cm, zodat er altijd voldoende beweegruimte is, ook voor bewoners of bezoekers met een rolstoel.

De nachthal lijkt voor velen verloren ruimte, maar ook hier kan je een gezellige speel- of relaxhoekje van maken.

2. Maak niveauverschillen eenvoudig overbrugbaar

Hoe meer trappen in huis, hoe meer obstakels er in huis aanwezig zijn als je minder goed te been bent. Voor velen is dit een ver-van-mijn-bed-show, voor anderen helaas realiteit.

Betekent dit dat er niets anders opzit dan je woning volledig op het gelijkvloers te bouwen? Zeker niet, maar je dient wel extra rekening te houden met het ontwerp van je trap(pen). En dat geldt voor het gemak en de veiligheid van zowel oudere als jongere bewoners:

• Opteer voor een gesloten trap
• Trapleuningen aan beide zijden bieden bijkomende ondersteuning
• Maak je trap breed genoeg zodat je ruimte hebt voor een eventuele traplift
• Ga niet te steil en kies voor bredere tredevlakken, eventueel met antislipafwerking
• Vermijd overstekende treden waar je sneller over kunt struikelen
• Voor de kleinste bewonertjes: denk na over een (tijdelijke) extra trapleuning op zo’n 60 centimeter hoogte[GK1]  om de vele – vaak al rennende – tochtjes naar boven en beneden zo veilig mogelijk te houden
• Voorzie trapverlichting of minstens de voorzieningen hiervoor

3. Denk extra na over je ramen en deuren

De meeste bouwers dromen van een toekomstige woning vol grote ramen en massa’s binnenvallend zonlicht. Hou in dat geval wel rekening met het gewicht van het raam, zeker wanneer je voor drievoudige beglazing kiest. Want hoe meer glas, hoe meer kracht je zal moeten gebruiken om je ramen te openen en te sluiten. Zeker bij schuiframen. Gelukkig bestaan hier oplossingen voor, zoals een hefschuifsysteem, die deze handeling eenvoudiger maakt.

Wat je deuren betreft, is het vooral belangrijk om voldoende doorgang te creëren. Je zal ons dankbaar zijn wanneer je met twee volgepropte tassen vol boodschappen of met de koets of fiets je woning wil binnenstappen.

Een tip voor alle leeftijden:maak je trap niet te steil en kies voor bredere tredevlakken, eventueel met antislipafwerking.

4. Richt je badkamer in voor alle leeftijden

Water en gladde oppervlaktes: de badkamer is de plaats waar doorgaans de meeste slippertjes plaatsvinden. Richt deze ruimte daarom zo praktisch mogelijk in voor gebruikers over alle leeftijden heen:

• Laat je een bad plaatsen? Zorg voor een comfortabele lage instap
• Thermostaatkranen voorkomen dat kinderen in aanraking komen met te heet water
• Een bad met overloop is dan weer een extra beveiliging tegen overstromingsgevaar in de badkamer
• Douchevloeren met antislip, uitklapbare zitjes in de douche, een muurstang…: er bestaan tal van manieren om extra houvast en comfort te bieden in de douche

5. Overweeg domotica en smarthome-toepassingen

Elektriciteit, we kunnen er niet meer zonder. Meer nog: we gebruiken dagelijks meer en meer elektrische toepassingen. En dan moet de elektrische wagen nog volledig ingeburgerd geraken.

Voorzie daarom voldoende stopcontacten in huis – beter eentje te veel dan te weinig is hier het motto – en bouw ze niet te laag in de muren in, zodat je ook op latere leeftijd nog eenvoudig overal bij geraakt.

Ook krijgen we almaar meer toegang tot automatisch bedienbare toestellen in huis, al dan niet in combinatie met domotica- of smarthometechnologieëen. Naargelang je budget kan je klein beginnen en stapsgewijs uitbreiden. Bovendien kan je automatisatie in huis gebruiken om je energiefactuur fors naar beneden te krijgen. En zo is de cirkel van het levenslang wonen helemaal rond.

Levenslang wonen: ook goed nieuws voor de doorverkoopwaarde

Een duurzame woning die gebouwd is op maat van zoveel mogelijk verschillende levens en levensstijlen, is natuurlijk grof wild op de vastgoedmarkt. Niet alleen vandaag, maar ook binnen vele jaren. De extra investering die je vandaag doet in je future proof nieuwbouwwoning, zal later ongetwijfeld stevig renderen in de vorm van je doorverkoopwaarde.